Basiskwaliteit Natuur
Wat is het?
Basiskwaliteit Natuur (BKN) is een concept dat is geïntroduceerd door Robert Kwak e.a. van Vogelbescherming Nederland. BKN richt zich op het behoud van algemene soorten op landschapsniveau buiten natuurgebieden, inclusief steden en landelijk gebied. BKN gaat over de kwaliteit van het leefgebied van algemene soorten en de minimale condities die nodig zijn om algemene soorten algemeen te houden. Omdat BKN op landschapsniveau speelt, is een gebiedsgerichte aanpak nodig waarin diverse belanghebbenden samenwerken.
Het idee sloeg aan bij toenmalig minister van LNV Carola Schouten. Zodoende is het begrip verder uitgewerkt in opdracht van het ministerie van LNV in het adviesrapport ‘Op weg naar Basiskwaliteit Natuur’ door Biesmeijer et al. (2021). In het adviesrapport voor BKN wordt gesteld dat er veel kennislacunes zijn als het gaat om het identificeren van algemene soorten, welke condities er voor deze soorten van toepassing zijn, en wat de minimumeisen aan deze condities zijn. Er wordt daarom gepleit voor het doen van meer onderzoek. Verder leeft de gedachte dat de implementatie van BKN nog verder uitgewerkt worden, onder andere via het principe doen-leren-beter doen door het concept nu al in de praktijk uit te testen. Omdat BKN om een gebiedsgerichte aanpak vraagt, is in het adviesrapport het Living Lab B7 (onder andere) genoemd als mogelijke ‘proeftuin’ om verder met BKN te experimenteren.
Wat en hoe kan het bijdragen aan een betere biodiversiteit in de Duin- en Bollenstreek?
Basiskwaliteit Natuur kan gebruikt worden om het gesprek aan te gaan over natuurinclusief denken met belanghebbenden in de Duin- en Bollenstreek. Natuurorganisaties en de gemeente zouden bijvoorbeeld met elkaar van gedachten kunnen wisselen over wat zij als basiskwaliteit voor natuur in stad, landelijk gebied, en industrieterrein zien, en welke acties genomen kunnen worden om deze basiskwaliteit te realiseren.
Verder kan BKN misschien uitgroeien tot een ‘Kaderrichtlijn Land’ vergelijkbaar met de ecologische doelen die voor oppervlaktewater wettelijk vastgelegd zijn in de Kaderrichtlijn Water. Op dit moment wordt in opdracht van de minister van LNV onderzocht hoe het concept BKN vastgelegd kan worden in het beleid van LNV. BKN vastleggen in een beleidskader of wettelijk kader kan extra mogelijkheden scheppen om (gedwongen) maatregelen te nemen die gunstig zijn voor biodiversiteit.
Ook zou BKN gezien kunnen worden als een advies om het landschap gezond te houden, vergelijkbaar met de adviezen om als mens gezond te blijven (10.000 stappen per dag, 1,5 liter water drinken, 7-8 uur slaap, etc.). Dergelijke gezondheidsadviezen worden voor zover wij weten grotendeels opgesteld uit een combinatie van onderzoek en ‘common sense’. Naar onze mening is er voldoende onderzoek gedaan om op basis van het huidige onderzoek naar biodiversiteit en ‘common sense’ ook richtlijnen voor de omgeving op te stellen.
Hoe wordt deze bijdrage gerealiseerd?
Voor zover wij weten vinden er geen praktijkproeven plaats in de Duin- en Bollenstreek met Basiskwaliteit Natuur. Het Living Lab B7 wordt genoemd als potentieel pilotgebied waarin het concept BKN verder ontwikkeld kan worden, waarbij enerzijds gedacht wordt aan het integreren van BKN in het gebiedsproces, en anderzijds aan het doen van meer onderzoek naar kennislacunes. Het onderzoek zou zich dan kunnen richten op het definiëren van algemene soorten in het gebied, het inventariseren van (lastig meetbare) algemene soorten en het bepalen van het minimumniveau waaraan condities moeten voldoen om algemene soorten algemeen te houden. Het Living Lab B7 heeft echter een kritische houding ten opzichte van onderzoek: we willen ervoor waken dat ‘onderzoek doen’ niet een manier wordt om daadwerkelijke biodiversiteitsverbetering uit te stellen. De aanpak van Living Lab B7 richt zich niet op kennisvermeerdering per se, maar op de effectiviteit van kennis in het realisering van een betere biodiversiteit in de Duin- en Bollenstreek.
Zie ook
Link naar artikel ‘Op weg naar een basiskwaliteit voor natuur’
Adviesrapport ‘Op weg naar een Basiskwaliteit Natuur’
Dit onderwerp is belicht vanuit onze eigen visie en interpretatie. De links verwijzen naar de geraadpleegde bronnen. Heb je een vraag of opmerking hierover, neem dan contact met ons op.